Stellingrubriek: Historie en drank op de Batterij Begraafplaats

In elke uitgave van de Citymarketingkrant wordt er een onderdeel van de Stelling Den Helder belicht. Ditmaal gaat het over de Batterij Begraafplaats; een bijzonder overblijfsel want dit is namelijk geen Duitse bunker maar een Nederlandse opstelling.

Deze geschutsopstelling aan de Jan Verfailleweg is eind jaren ’30 gebouwd tijdens het interbellum (periode tussen beide wereldoorlogen in), naast de eeuwenoude begraafplaats en bestaat uit drie geschutsbeddingen met munitiebergplaatsen en een manschappenonderkomen.

Maar even terug, wat is een batterij? Dit is een militaire term voor een eenheid artilleriewapens (zoals kanonnen) dikwijls opgesteld in een rij. De taak van deze batterij bestond uit het beschieten van vijandelijke schepen die langs de Helderse kust wilden aanvallen. Hierbij werd gebruik gemaakt van het zogenoemde ‘indirect vurend geschut’. De geschutsbemanning kreeg dus opdrachten vanaf een andere plek als vanwaar men schoot. In dit geval was dat vanuit de observatiekoepel op Fort Kijkduin of vanuit meetposten in de duinen.

Kanonnenloop

Batterij begraafplaats herbergt bijzondere verhalen. De bunker, door Nederlanders geplaatst, werd opgeleverd op 26 april 1940. Precies twee weken voordat de Duitse troepen Nederland binnenvielen. Als reactie hebben de soldaten de bunker en het afweergeschut onklaar gemaakt voor de invallers. Een geëxplodeerd deel van de loop van het kanon is nog bewaard gebleven en bevindt zich in een privécollectie, dat vervolgens door de eigenaar aan de Batterij Begraafplaats is geschonken. Toch heeft de Duitse bezetter ook gebruik gemaakt van de bunker: boven de ingang zijn zeer recent Duitse teksten op de muur gevonden.

Bunkerbitter

Een enthousiaste vrijwilliger van de Stichting Stelling Den Helder beheert nu dit onderkomen en in de munitiebergplaats bij de ingang van de begraafplaats aan de Jan Verfailleweg wordt "bunkerbitter" geproduceerd en gebotteld via een oud Fries recept. Klinkt goed? Voor bestellingen kan er contact worden opgenomen via info@stellingdenhelder.nl.  Geïnteresseerd in de andere verhalen? Ook dan kun je contact opnemen voor een privébezoek aan de bunker.

Foto 1956: De situatie van de begraafplaats net na de oorlog. Te zien is dat de begraafplaats flink is uitgebreid sindsdien.